|
  | Pytania i odpowiedzi - Eksperci Instytutu Zamówień Publicznych doradzają:
Czy możemy traktować jako błąd pisarski wpisanie w kosztorysie ofertowym ilości szt.1 zamiast szt. 2 danej pozycji, (kosztorys ślepy wymagał szt. 2), czy przeciwnie musimy to traktować jako niespełnienie treści SIWZ i odrzucić ofertę?
Gdybyśmy zakwalifikowali to jako błąd pisarski – niecelowe przeoczenie – to wówczas dokonanie korekty tej pozycji przez oferenta wymusiłoby również dokonanie skorygowania – przeliczenia po tej poprawce ceny całej oferty zwiększonej o ten dodatkowy nie wpisany i nie policzony element. Takie dokonanie poprawki oraz przeliczenie po tej korekcie ceny ofert stanowiłoby, iż przedmiotowa oferta byłaby dalej najkorzystniejsza cenowo.
|
| | |
Istota poruszonego przez Panią problemu sprowadza się do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy w przypadku omyłkowego podania przez wykonawcę w pozycji kosztorysu ofertowego błędnej liczby jednostek zamawianych robót zamawiający powinien skorygować wskazany błąd czy też odrzucić ofertę.
Kluczowe znaczenie dla analizowanego zagadnienia mają przepisy z art. 87 ust. 2 i art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.- Prawo zamówień publicznych (Dz.U. nr 19 poz. 177 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. Zgodnie z tym pierwszym przepisem zamawiający poprawia w tekście oferty oczywiste omyłki pisarskie oraz omyłki rachunkowe w obliczeniu ceny, niezwłocznie zawiadamiając o tym wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty. Natomiast w myśl art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera omyłki rachunkowe w obliczeniu ceny, których nie można poprawić na podstawie art. 88, lub błędy w obliczeniu ceny. Oznacza to, że zamawiający nie odrzuca oferty zawierającej oczywistą omyłkę pisarską lub omyłkę rachunkową w obliczeniu ceny wskazaną w art. 88 ustawy, zaś samą omyłkę poprawia. Dla odmiany, oferta zawierająca omyłkę rachunkową w obliczeniu ceny, której nie można poprawić na podstawie art. 88, lub błąd w obliczeniu ceny, podlega odrzuceniu bez jej poprawiania. W zależności zatem od tego, pod którą z kategorii omyłek (błędów) zakwalifikujemy przedmiotową omyłkę, odmiennie będzie kształtowała się odpowiedź na zadane przez Panią pytanie.
Zgodnie z tym, co powiedziano powyżej ustawa wskazuje dwa rodzaje omyłek, po pierwsze oczywistą omyłkę, po drugie omyłkę rachunkową w obliczeniu ceny.
Oczywista omyłka pisarska ma miejsce wtedy, gdy określony błąd pisarski nasuwa się czytelnikowi sam przez się, a ściślej - gdy wynika z samej treści oferty, bez konieczności analizy kontekstu, w tym bez potrzeby porównania treści oferty z treścią innych dokumentów. „Oczywistość” omyłki polega bowiem na tym, że określona niedokładność nasuwa się sama przez się każdemu, bez potrzeby przeprowadzania dodatkowych badań czy ustaleń, jako przypadkowe przeoczenie. Właściwy sens oświadczenia (dokumentu) pozostaje jednak nadal uchwytny. Oczywiste omyłki to w szczególności błędy pisarskie, logiczne, rachunkowe lub inne niedokładności przypadkowe np. co do daty, nazwiska itp. Do oczywistych omyłek pisarskich będą więc należały tzw. literówki, opuszczenia pojedynczych wyrazów, jeżeli te ostatnie nie miały kluczowego znaczenia dla zrozumienia treści dokumentu itp. Zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy zamawiający sam poprawia oczywiste omyłki pisarskie, zawiadamiając o tym niezwłocznie wszystkich wykonawców. Pod pozorem sprostowania oczywistej omyłki nie można w żadnym razie doprowadzić do wytworzenia nowej treści oferty.
Odnosząc powyższe do podanego przez Panią przykładu należy wskazać, iż podanie w pozycji kosztorysu ofertowego błędnej liczby jednostek zamawianych robót nie ma znamion oczywistej omyłki pisarskiej. Dla stwierdzenia takiej omyłki nie wystarcza bowiem analiza samej oferty. Konieczne jest tu porównanie kosztorysu ofertowego z kosztorysem ślepym, a zatem przeprowadzanie dodatkowych ustaleń.
W tym miejscu poddać należy również analizie, czy wspomniana omyłka może być uznana za omyłkę rachunkową w obliczeniu ceny. Ustawa zakłada bowiem poprawianie omyłek rachunkowych w obliczeniu ceny, pod warunkiem wszakże, że należą one do jednej z kategorii omyłek rachunkowych wskazanych w art. 88 ustawy.
Zgodnie z tym przepisem zamawiający poprawia omyłki rachunkowe w obliczeniu ceny w następujący sposób:
1) w przypadku mnożenia cen jednostkowych i liczby jednostek miar:
a) jeżeli obliczona cena nie odpowiada iloczynowi ceny jednostkowej oraz liczby jednostek miar, przyjmuje się, że prawidłowo podano liczbę jednostek miar oraz cenę jednostkową,
b) jeżeli cenę jednostkową podano rozbieżnie słownie i liczbą, przyjmuje się, że prawidłowo podano liczbę jednostek miar i ten zapis ceny jednostkowej, który odpowiada dokonanemu obliczeniu ceny;
2) w przypadku sumowania cen za poszczególne części zamówienia:
a) jeżeli obliczona cena nie odpowiada sumie cen za części zamówienia, przyjmuje się, że prawidłowo podano ceny za części zamówienia,
b) jeżeli cenę za część zamówienia podano rozbieżnie słownie i liczbą, przyjmuje się, że prawidłowo podano ten zapis, który odpowiada dokonanemu obliczeniu ceny,
c) jeżeli ani cena za część zamówienia podana liczbą, ani podana słownie nie odpowiadają obliczonej cenie, przyjmuje się, że prawidłowo podano ceny za część zamówienia wyrażone słownie;
3) w przypadku oferty z ceną określoną za cały przedmiot zamówienia albo jego część (cena ryczałtowa):
a) przyjmuje się, że prawidłowo podano cenę ryczałtową bez względu na sposób jej obliczenia,
b) jeżeli cena ryczałtowa podana liczbą nie odpowiada cenie ryczałtowej podanej słownie, przyjmuje się za prawidłową cenę ryczałtową podaną słownie,
c) jeżeli obliczona cena nie odpowiada sumie cen ryczałtowych, przyjmuje się, że prawidłowo podano poszczególne ceny ryczałtowe.
Przechodząc w tym miejscu do analizy pojęcia „omyłki rachunkowej w obliczeniu ceny” należy zwrócić uwagę, iż pojęcie to nie zostało zdefiniowane w samej ustawie. Niemniej jednak wykładnia literalna tego pojęcia („omyłka rachunkowa”) oraz kontekst , w jakim zostało ono zastosowane (patrz katalog omyłek rachunkowych w obliczeniu ceny podany w art. 88 ustawy), pozwala przyjąć, iż pod tym pojęciem należy rozumieć błędny wynik działań rachunkowych (arytmetycznych) skutkujący niewłaściwym obliczeniem ceny (np. niewłaściwe pomnożenie liczby jednostek miar przez cenę jednostkową lub niewłaściwe zsumowanie pozycji).
Czym innym natomiast jest błąd w obliczeniu ceny, o którym mowa w art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy. Ten powoduje zawsze odrzucenie oferty. Ma on miejsce w sytuacji, gdy mimo prawidłowych działań rachunkowych sposób obliczenia ceny nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub przepisom prawa (np. podanie błędnej liczby jednostek miar lub błędnej ceny jednostkowej, zastosowanie niewłaściwej stawki VAT itp.).
Porównując „błąd w obliczeniu ceny” z „omyłką rachunkową w obliczeniu ceny” można w pewnym uproszczeniu powiedzieć, że błąd w obliczeniu ceny polega na przyjęciu niewłaściwych założeń przy obliczeniu ceny, natomiast omyłka rachunkowa w obliczeniu ceny polega na otrzymaniu niewłaściwego wyniku rachunkowego mimo posłużenia się prawidłowymi założeniami. Ważne jest to, że ustawa umożliwia Zamawiającemu poprawienie jedynie omyłek rachunkowych i to wyłącznie tych, które wymienia enumeratywnie art. 88 ustawy. Natomiast każdy błąd w obliczeniu ceny obligatoryjnie skutkuje odrzuceniem oferty przez Zamawiającego.
Odnosząc się w tym miejscu do omyłki polegającej na wpisaniu w pozycji kosztorysu ofertowego błędnej liczby jednostek robót zauważyć należy, iż nie stanowi to omyłki rachunkowej w obliczeniu ceny, lecz jest błędem w obliczeniu ceny. Zastosowane przez wykonawcę działania arytmetyczne były prawidłowe i nie mogą być poprawione w trybie art. 88 ustawy. Na niemożliwość poprawienia tego błędu wskazuje właśnie fakt, że wykonawca zastosował niewłaściwe dane wyjściowe (tu: liczbę jednostek robót), co powoduje, że zamawiający nie może skorzystać z trybu poprawiania omyłek rachunkowych określonego w art. 88 ustawy. Zgodnie z art. 88 ustawy zamawiający jest obowiązany poprawić jedynie wynik działań arytmetycznych, w szczególności przyjmując jako prawidłową liczbę jednostek miar oraz cenę jednostkową (patrz art. 88 pkt 1 lit. a). Tymczasem w przedmiotowym przypadku to właśnie liczba jednostek miar była nieprawidłowa.
Ostatecznie zatem oferta wykonawcy, która w pozycji kosztorysu ofertowego podaje błędną liczbę jednostek robót, zasługuje na odrzucenie jednocześnie z dwóch powodów. Po pierwsze, z powodu niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy), po drugie, z powodu błędu w obliczeniu ceny (art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy).
Grzegorz Wicik
| | | W specyfikacji określono termin wniesienia wadium do 30 lipca, a składanie i otwieranie ofert na 3 sierpnia. Podczas otwarcia ofert firma nie przedstawiła zabezpieczenia twierdząc, że wadium znajduje się w kopercie razem z ofertą. Po otwarciu oferty wadium w postaci gwarancji bankowej było z datą 30 lipca 2004. Czy oferta podlega odrzuceniu ?
Sam warunek złożenia wadium na kilka dni przed upływem terminu składania ofert budzi zastrzeżenia co do jego zgodności z przepisem art. 45 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. Nr 19, poz.177 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”. Ten ostatni stanowi bowiem o tym, że wadium wnosi się przed upływem terminu składnia ofert. Jest to termin ustawowy, który wiąże także zamawiającego. Jednakże skoro wymóg ten nie był oprotestowany, stał się on prawnie skuteczny.
W tej sytuacji odpowiedź na pytanie, czy w przedstawionym stanie faktycznym wykonawcę, który dołączył gwarancję wadialną do oferty, należy wykluczyć z postępowania, uzależniłbym przede wszystkim od treści zapisów specyfikacji.
I tak, jeżeli ta ostatnia stanowiła, że wadium ma być wniesione poprzez złożenie gwarancji w siedzibie zamawiającego w formie jej zdeponowania, wykonawcę takiego należy wykluczyć z postępowania.
Odmiennie należy ocenić sytuację, jeżeli specyfikacja przewidywała możliwość złożenia wadium (gwarancji wadialnej) wraz z ofertą. Jakkolwiek zapis taki stałoby w częściowej sprzeczności z warunkiem wcześniejszego złożenia wadium, to jednak w takiej sytuacji należałoby przyjąć, iż wadium zostało złożone w sposób prawidłowy.
Jeżeli natomiast specyfikacja nie rozstrzygała tej kwestii, to mimo świadomości ułomności tego rozwiązania, gotów byłbym bronić stanowiska, że wadium wniesiono w sposób prawidłowy. W moim przekonaniu wszystkie wątpliwe zapisy specyfikacji należy zawsze interpretować na korzyść wykonawców. W każdym bądź razie można tu znaleźć przekonujące argumenty za dwoma odmiennymi w swej treści rozstrzygnięciami.
Grzegorz Wicik
| | | Wielokrotnie przy zamówieniach związanych z realizacją sieci kanalizacyjnych zachodzi potrzeba zakupu i montażu urządzeń (np. zakup i montaż przepompowni ścieków dostarczanych dla oferenta przez daną Firmę).
Odpowiedzi na zadane pytanie należy poszukiwać w przepisach Kodeksu cywilnego dotyczących gwarancji jakości (Księga trzecia „Zobowiązania”, Tytuł XI „Sprzedaż”, Dział III „Gwarancja jakości”). Istotę gwarancji jakości wyjaśnia art. 577 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym w wypadku gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu (gwarant) jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w gwarancji. Gwarancja producenta lub sprzedawcy jest pomyślana w interesie kupującego, który uzyskuje uprawnienie do usunięcia wady rzeczy kupionej na koszt gwaranta, aby móc korzystać z tej rzeczy, zgodnie z jej przeznaczeniem. Gwarancja jest więc rodzajem zapewnienia przez producenta lub sprzedawcę, iż rzecz jest dobrej jakości, czyli nadaje się do użytku, zgodnie z przeznaczeniem (Katner, w: System Prawa Prywatnego, t. 7, wyd. 1, str. 113).
Podmiotem obciążonym odpowiedzialnością (zobowiązanym) z tytułu gwarancji jest ten, kto udzielił gwarancji (wystawił dokument gwarancyjny), choćby sam nie wykonywał świadczeń gwarancyjnych. Gwarant może bowiem wykonywać świadczenie gwarancyjne bądź własnymi siłami, bądź przez osobę trzecią (tzw. zakład serwisu gwarancyjnego, autoryzowany przez gwaranta). W praktyce najczęściej gwarantem jest producent (tzw. gwarancja fabryczna), może nim być także sprzedawca-jednostka handlowa (tzw. gwarancja handlowa). Nie ma również przeszkód, by sprzedawca udzielił gwarancji niezależnie od producenta. Powstały wtedy pomiędzy kupującym a sprzedawcą stosunek prawny będzie niezależny od stosunku prawnego powstałego pomiędzy kupującym a producentem. Tak producent jak i sprzedawca będą zobowiązani względem kupującego do usunięcia wad na swój koszt. Z tej niezależności obydwu stosunków gwarancyjnych płynie również możliwość odmiennego uregulowania okresu gwarancji handlowej oraz gwarancji fabrycznej.
Odnosząc powyższe do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego stwierdzić należy, iż wykonawca ma prawo wystawić własną gwarancję jakości, niezależną od gwarancji udzielonej przez producenta. Okres gwarancji udzielonej przez wykonawcę może różnić się od okresu gwarancji fabrycznej. Wykonawcy wolno zatem wskazać w swojej ofercie okres gwarancji dłuższy niż okres gwarancji fabrycznej.
Grzegorz Wicik | | | Tekst pochodzi z drugiego numeru kwartalnika Prawo Zamówień Publicznych w całości poświęconego tematyce zamówień publicznych
| | | | Dalsze informacje... |
2004-11-17 Instytut Zamówień Publicznych |
|
|
|
|
|
|
|
